Bölünmüş Kıbrıs'ta İnsan Ticareti Tehlikesi Giderek Büyüyor
Kıbrıs'ın donmuş çatışma durumu, AB üye ülkesinde vakaları "endişe verici" seviyelerde olan insan tacirleri için verimli bir zemin sağlarken kuzey kesimdeki durum ise Afganistan kadar kötü olduğu şeklinde değerlendiriliyor.
"Onu seviyorum ama aynı zamanda bana geçmişimi hatırlatıyor" Kamerunlu bir insan ticareti mağdurunun, genç kızına atıfta bulunarak söylediği sözler oldu.
Bir müvekkili tarafından çileden kurtarıldığını söyleyen 20'li yaşlarındaki kadın, "O aylarda çok fazla istismar oldu" diye ekledi.
Kimliğini korumak için isminin anonim kalmasını isteyen bir kadın, hayatta kalanlarla çalışan bir STK'ya “Ölmedim ... ve Tanrı beni kurtardı, bu yüzden hayatım için bir planı olduğunu biliyorum” sözlerinde bulundu.
Geçen yıl ABD Dışişleri Bakanlığı, uzayan mahkeme işlemleri ve mahkumiyet eksikliği gibi sorunları göz önüne alarak İnsan Ticareti Raporu'nda Kıbrıs’ı en yüksek sıralama olan Kademe 1'den Kademe 2’ye düşürdü.
Rapor, Kıbrıs’ın kuzey kesimini herhangi kademede resmi olarak sınıflandırmazken, bunun yapılması halinde bölgenin Afganistan ve Kuzey Kore de dahil olmak üzere en kötü faillerin olduğu 3. Kademe’de olacağına dikkat çekiyor.
Kıbrıs, 1974'ten bu yana bölünmüş durumda. Central Lancashire Cyprus Üniversitesi’nde Geçiş Dönemi Adaleti ve İnsan Hakları alanında yardımcı doçent olan Nasia Hadjigeorgiou, Kıbrıs sorunu üzerine aktarılan kaynak ve odağın insan ticareti gibi önemli sorunların önüne geçtiğini ve yeterli odağı yakalayamadığını aktardı.
Nasia Hadjigeorgiou, anlaşmazlığın çözümünde ilerleme kaydedilmemesinin dikkati ve kaynakları insan ticareti gibi sorunlardan uzaklaştırdığını söyledi.
Hadjigeorgiou, çıkmazın iki taraftaki kolluk kuvvetleri arasında işbirliği olmadığı anlamına geldiğini ve ada genelinde insan ticaretinin bir bütün olarak "tam anlamıyla ele alınmadığı" açıklamasında bulundu.
- 'Kırmızı alarm' -
Kıbrıs’ın kuzey kesiminde yer alan İnsan Hakları Platformu'ndan Fezile Osum, kuzeyde insan tacirlerinin öğrenci vizesi düzenlemelerini kötüye kullandığını ve durumu "kırmızı alarm" olarak nitelendirdi. Platform, geçen yılın sonlarından bu yana tamamı seks ticaretine maruz kalan 12 insan ticareti mağdurunu tespit eden bir insan ticaretiyle mücadele yardım hattını yönetiyor.
Osum, bazı durumlarda Afrika ülkelerinden genç kadınların öğrenci olarak getirildiğini, ancak geldiklerinde "özel dairelere kilitlenip (ticari) sekse zorlandıklarını" söyledi. Osum, gece kulüplerinde "barmaid" ve "hostes" vizesi altında çalıştırılan kadınların insan ticareti vakalarının başında geldiğini ekledi.
Osum, hayatta kalan kadınlardan birinin, gece kulüplerinin bazen insan ticareti mağduru kadınları kontrol altına almak için için bazen şantaj ve zorla uyuşturucu kullandırmak gibi yöntemlere başvurduğunu söyledi. Ayrıca Osum, Kıbrıs’ın kuzeyinde 2020'de ilk kez insan ticaretinin suç olarak tanındığını ancak bu yasa maddesi altında hiçbir mahkumiyet kararın bulunmadığınısöyledi.
Güneyde, yaşadığı çileyi polise bildiren bir mağdur polis tarafından kendisine verilen bu cevabı duydu: "Bu Kuzey’de oldu... Gerçekten insan ticaretine maruz kaldığınıza dair kanıtları nasıl toplayabiliriz?"
Kıbrıslı Türk siyasetçi Doğuş Derya, bölgenin tanınmayan statüsünün organize suçla mücadelede uluslararası kuruluşlarla işbirliği yapamayacağı anlamına geldiğini söyledi. Derya, Kuzey "insan tacirleri için bir "cezasızlık" alanı olarak görülebilir" dedi.
- 'Umut yok' -
2017-2018 verilerine atıfta bulunan bir 2020 Avrupa Komisyonu raporu, Kıbrıs'ın nüfusuna göre insan ticareti mağduru tespit edilen veya tahmin edilen kişi sayısı açısından (milyonda 168) diğer tüm AB ülkelerini geride bıraktığını söyledi. İngiltere 91 puanla ikinci sırada yer aldı.
Cyprus Stop Trafficking yönetim kurulu üyesi Paraskevi Tzeou, örgütün güneydeki kadın sığınma evinde yardım arayan hayatta kalanlara atıfta bulunarak, "Geldiklerinde gelecek için umutları kalmıyor" dedi.
Anonim kalmak isteyen bir sığınma evi çalışanı, sığınma evine AB ülkeleri Romanya ve Bulgaristan'dan Rusya, Ukrayna, Etiyopya, Nijerya, Moldova, Kamerun, Hindistan ve Nepal'e kadar "neredeyse her yerden" geldiklerini söyledi.
Kıbrıs Cumhuriyeti, 2014 yılında kapsamlı insan ticaretiyle mücadele yasasını kabul etti ve beş yıl sonra ise yasal düzenlemeyi genişletti. Polisin İnsan Ticaretiyle Mücadele Birimi Başkanı Eleni Michael, Kıbrıs’ın güneyinin geçen yıl 21 insan ticareti mağdurunu resmen tespit ettiğinisöyledi.
Ancak resmi rakamlara göre 169 kişi "olası mağdurlar" olarak sınıflandırıldı.
Michael AFP'ye verdiği demeçte, polisin gerçek vakaları belirlemek ve onlara yardım etmek için yorulmadan çalıştığını, ancak yalnızca doğrulanmış iddiaların resmi mağdur statüsünü sağlanabileceğinisöyledi.
Michael, "Bize Kıbrıs dışında sömürüldüklerini söyledilerse, bunu netleştirmek biraz zor" dedi.
Kıbrıs, oldukça yavaş işleyen mahkeme işlemlerini hızlandırmaya başladı ve son zamanlarda birkaç insan ticareti mahkûmiyetini güvence altına aldı. Ancak bir Limasol mahkemesinde geçtiğimiz ay "insan ticareti suçlarının ülkemizde endişe verici boyutlara ulaştığını" belirtti.
2018'de bir insan ticareti ağına yardım etme şüphesiyle tutuklanan dört muhaceret polisinin davası de dahil olmak üzere diğer davalar çöktü. Başsavcılık AFP'ye verdiği demeçte, "Kanıt sağlamak adına suçların ayni zamanda mağduruolan kilit tanıklar EUROPOL aracılığıyla bulunmaları için yapılan girişimlere rağmen... bulunamadı” dedi.
Soluk bir umut ışığıyla, cezai meselelerle ilgili teknik bir komite adanın her iki tarafından temsilcileri bir araya getiriyor. Ancak Kıbrıs Rum eşbaşkanı Andreas Kapardis, bunun yasal bir yetkisi olmadığını söyledi.
Kapardis, siyasi irade varsa, "İnsan ticaretiyle mücadeleye yardımcı olmak için bir şeyler yapabilir" dedi.
Yine de Kuzey’in resmi olarak tanınması konusundaki endişelerin "bazı fikirlerin yolunda gitmesini engellediğini" belirtti.
Kaynak: AFP - Agence France Presse
Link: https://www.france24.com/en/live-news/20220417-human-trafficking-raises-alarm-in-divided-cyprus